Lubań oddycha! Podsumowanie kadencji 2010-2014

Finansowe wyzwania
Początek kadencji przypadł na końcówkę okresu programowania UE, moment w którym większość inwestycji jest rozpoczęta. Niezależnie od pewnego chaosu inwestycyjnego, miasto zrealizowało zaplanowane zadania, zmagając się z bardzo dużym obciążeniem budżetu i zaniżonymi kosztami wielu inwestycji. Pojawiały się rachunki do zapłacenia za dodatkowe, nieplanowane prace, pieniądze na ich pokrycie nie były zarezerwowane w budżecie. Do tego doszły nowe zadania, nałożone na samorządy przez rząd, musieliśmy korygować Wieloletnią Prognozę Finansową. Spłata kredytów szła jednak zgodnie z planem, a w 2013 rok weszliśmy praktycznie bez zobowiązań bieżących. Wtedy przyszedł czas na ostateczny ruch – konsolidację kredytu i emisję obligacji gminnych, które dały nam finansowy oddech – raty są rocznie mniejsze o 2 mln zł. To komfortowa sytuacja, która pozwala nam planować kolejne przedsięwzięcia z uwzględnieniem programów unijnych na lata 2014-2020. Tymczasem przez 4 lata z udziałem środków z UE zrealizowano w Lubaniu projekty za ogólną kwotę przeszło 57 mln złotych. Z tego 14 mln złotych to wszystkie projekty wchodzące w zakres rewitalizacji centrum miasta, 41 mln złotych to inwestycje zrealizowane przez miejskie spółki a ponad 1,3 mln złotych to projekty społeczne. W roku 2011 i 2012 zrealizowaliśmy zaplanowane w Lokalnym Planie Rewitalizacji zadania, takie jak remont Ratusza, remont budynków i zagospodarowanie podwórek w centrum miasta, zbudowanie drogi dojazdowej do Kościoła św. Trójcy (obecnie ulica prałata Antera), zagospodarowanie „Podkowy”.

Dzięki oszczędnościom uzyskanym w trakcie realizacji projektów, udało się pozyskać pieniądze na równie potrzebną inwestycję – remont Przedszkola Miejskiego nr 3, który został zrealizowany w 2013 roku.  Ponad 150 przedszkolaków i maluchów spędza już czas w nowych kolorowych pomieszczeniach. Remont placówki realizowany w ramach projektu Regionalnego Programu Operacyjnego uzyskał dofinansowanie w wysokości ponad 1 mln zł, wartość całego przedsięwzięcia wyniosła 1,7 mln zł.

Modernizacja objęła zarówno budynek jak i jego wyposażenie i otoczenie. Osobnym tematem, związanym z tym, że Lubań pięknieje, jest partycypowanie miasta w systematycznych remontach budynków mieszkalnych. Jak podsumowują zarządcy wspólnot mieszkaniowych przy wsparciu z miejskiej kasy w ciągu czterech lat przeprowadzono ponad 100 remontów na ogólną sumę ponad 15 mln złotych.

Przyjazny i oszczędny urząd
Jakość obsługi i oszczędność środków finansowych są dwoma wyznacznikami sprawnego samorządu. W ciągu czterech lat, dzięki racjonalnemu porządkowaniu funkcjonowania urzędu udało się sporo zaoszczędzić, jednocześnie podnosząc poziom obsługi interesanta. Koszty funkcjonowania administracji w Lubaniu maleją z roku na rok, co widać w ogólnopolskich rankingach. W wielu dziedzinach zbiliśmy koszty o połowę, to są w sumie setki tysięcy złotych. Nigdy nie polega to na prostym „cięciu”, tylko na wprowadzaniu nowych, bardziej ekonomicznych zasad zarządzania wydatkami. Zaoszczędziliśmy na kosztach rozmów telefonicznych, cięcia krajowych i zagranicznych podróżach służbowych, których łączne koszty w stosunku do roku 2010 spadły o połowę. Mamy spore oszczędności na szkoleniach pracowników. W 2010 roku w strukturach lubańskiego magistratu zatrudnionych było 88 osób, dziś kadra urzędnicza liczy 77 osób, a więc odnotowaliśmy spadek o 11 osób. Nie trzeba było w tym celu zwalniać urzędników, wystarczyło dokonywać przesunięć i sensownie układać zakresy. Każdy gospodarz i każda gospodyni wiedzą jednak, że prawdziwe oszczędności robi się nie tylko tnąc koszty, ale przede wszystkim racjonalnie wydając pieniądze. Jednym z priorytetów roku 2014 była informatyzacja urzędu. Jej celem jest usprawnienie pracy urzędu oraz ułatwienie mieszkańcom załatwiania spraw i skrócenie czasu oczekiwania na ich rozpatrzenie. W ciągu ostatnich trzech lat zostało wymienione 100 % sprzętu komputerowego, zbudowano nową, wydajniejszą sieć, zadbaliśmy o bezpieczne i szybkie łącza, wymieniliśmy serwer poczty elektronicznej z późniejszą możliwością udostępnienia jednostkom urzędu. Ponadto w wdrażamy system elektronicznego obiegu dokumentów, który pozwala na skrócenie czasu oczekiwania interesantów na rozpatrzenie spraw – ponadto mieszkańcy mogą śledzić ich postęp bez wychodzenia z domu. Wszyscy pracownicy urzędu zostali już przeszkoleni z obsługi tego systemu.

Lubań wśród liderów
Od roku 2013 ton życiu gospodarczemu miasta nadawała budowa Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych powstałej na bazie Centrum Utylizacji Gmin Łużyckich w Lubaniu przy ul. Bazaltowej 1. Rozbudowa nowoczesnego zakładu umożliwiła zagospodarowanie odpadów komunalnych z obszaru czternastu gmin objętych porozumieniami. Wartość inwestycji wyniosła ponad 28 mln zł, z czego ok. 16 mln zł zostało dofinansowane z RPO dla Województwa Dolnośląskiego. Budowa RIPOK i zawarcie porozumień międzygminnych przez ZGiUK i lubański samorząd było dużym, odnotowanym przez media ogólnopolskie sukcesem. Dzięki temu Lubań nie miał żadnych problemów z nadążeniem za wprowadzoną od roku 2013 ustawą zmieniającą zasady gospodarką odpadami.

Stała rozbudowa
W ciągu czterech lat lubański LPWiK zrealizował wiele inwestycji w różnych częściach miasta. Warto tu wyszczególnić dwie największe. W pierwszej połowie 2013 roku zakończono prace przy budowie kanalizacji sanitarnej i deszczowej na osiedlu Willowym. Ponadto zrealizowana inwestycja znacznie poprawiła stan nawierzchni na od lat zaniedbanych ulicach osiedlowych. Inwestycja zamknęła się w kwocie 1,2 miliona złotych. Następnie lubański LPWiK przebudował sieć wodociągową na Kamiennej Górze. Łącznie przedsiębiorstwo w tej dzielnicy wykonało 2200 mb sieci wraz z przyłączami wodociągowymi. Koszt wykonania tych robót stanowi kwotę ok. 600.000 zł.

Dużo działo się również na Zakwisiu, gdzie przedsiębiorstwo wykonało łącznie ok. 1200 mb kanalizacji sanitarnej, wbudowano kompletne w pełni zautomatyzowane przepompownie ścieków. Realizacja tych zadań była możliwa dzięki pomocy finansowej miasta Lubań w łącznej kwocie ok. 720.000 zł. Wszelkie inwestycje w sieć wodociągową i kanalizację sanitarną są priorytetem, ze względu na jakość życia mieszkańców, zarazem w ten sposób realizowane są zobowiązania wynikające z Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Będziemy w roku 2015 kontynuować to zadanie, w tym celu zostanie zrealizowana budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Różanej, Dolnej oraz dokończona zostanie ul. Główna.

Inwestycja w ciepło
We wrześniu 2013 roku po 17 miesiącach intensywnych prac zakończona została realizacja projektu inwestycyjnego pt. „Rekonfiguracja systemu grzewczego miasta Lubań”. Projekt realizowany przez lubańską Spółkę – Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Lubań Sp. z o.o. polegał na przebudowie sieci przesyłowych ciepła w sposób pozwalający na zasilanie całego systemu grzewczego miasta Lubań z kotłowni Piast przy ul. Kazimierza Wielkiego 15. W trakcie realizacji prac wybudowanych zostało 3 302 mb nowych rurociągów. Na terenie kotłowni Piast wykonany został akumulator ciepła o pojemności 160 m3 oraz zmodernizowana została część technologiczna kotłowni. Zabudowano między innymi nowe pompy o zwiększonej wydajności. Całkowity koszt projektu to ponad 6,3 mln złotych. Dzięki pracy marketingowej, poprawie pozycji spółki oraz sytuacji na rynku nośników ciepła udało się odwrócić niekorzystną dla spółki tendencję. Obecnie wzrost liczby chętnych do podłączenia się do miejskiej sieci jest tak duży, że z powodu ograniczonych możliwości finansowych spółki przyjmowane są zgłoszenia dopiero na rok 2017. Chętnych byłoby jeszcze więcej, gdyby ludzie, instytucje i firmy miały pieniądze na uzbrojenie budynków w nowoczesne instalacje grzewcze pozwalające na oszczędne i efektywne korzystanie z ciepła. Na takie inwestycje będzie można otrzymywać dofinansowanie, warunkiem jest jednak posiadanie przez samorząd planu gospodarki niskoemisyjnej napisanego przez eksperta. Wystaraliśmy się na to z NFOŚiGW o 66 tys. zł dotacji, plan będzie gotowy w połowie roku 2015.

Drogi – krwiobieg miasta
Rok 2014 upłynął w Lubaniu pod znakiem inwestycji drogowych. Większość z nich jest już zakończona – to ponad 4,5 kilometra mb przebudowanych i nowych dróg w pięciu lokalizacjach, ponad kilometr w trzech kolejnych ma być oddany do użytku do końca roku. Zajmowanie się drogami w tym roku to strategiczna decyzja – wszystkie okoliczności nam sprzyjają. Trwa przerwa w inwestycjach z UE, koszty budowy są niskie, kredyty są tanie, budżet miasta ma chwilę oddechu. Tymczasem w Lubaniu były obszary nietknięte robotami drogowymi przez dziesiątki lat, wielokrotnie zgłaszane przez radnych wielu kadencji, jak np. Kamienna Góra.

Wszystkie prace były skoordynowane z robotami ziemnymi prowadzonymi przez Lubańskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji i planami PEC-u.

Prace trwały na 20 ulicach. Ich remont i budowa kosztuje łącznie ponad 4 miliony złotych. Temat dziury w jakiejś drodze jest już przysłowiowy, ale przecież wiemy, że to realny, powszechny problem. Warto wspomnieć, że w latach 2011 i 2012 miasto wykonało różnorakie prace drogowe na wartość mniej więcej pół mln zł., w co wlicza się m.in. roboty na ul. Spacerowej i Polnej oraz wsparcie finansowe robót prowadzonych przez starostwo powiatowe.

Już wiadomo, że w 2015 roku będą kolejne inwestycje w miejskie drogi, np. ulica Starolubańska, Moniuszki.

875 tys. na remont lubańskiej szkoły
Do końca bieżącego roku będzie trwała termomodernizacja budynku Gimnazjum nr 1 im. S.Wyspiańskiego przy ul. Skalniczej 3 w Lubaniu. Dzięki złożonemu w tym roku projektowi lubański samorząd pozyskał z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego niemal 750 tys. złotych, czyli 85% całkowitego kosztu tego remontu. Szkoła pełni nie tylko funkcję edukacyjną, ale także jest ważnym ośrodkiem spotkań kulturalnych dla Księginek.

Miejsca spotkań
Poza inwestowaniem w dużą, podstawową infrastrukturę można i trzeba zwracać uwagę na drobne elementy, które czynią przestrzeń miejską przyjaźniejszą dla ludzi. Jest to obecnie jeden z najważniejszych urbanistycznych trendów. Koszmarem współczesnych miast nader często jest to, że właściwie każdy siedzi zamknięty w swojej małej klatce, a nie ma zadbanej i sensownie zorganizowanej przestrzeni wspólnej. Im więcej jest miejsc, w których można się spotkać, usiąść, spędzić przyjemnie czas, pogawędzić, tym więcej ludzie się spotykają i to jest niezwykle ważne. W tym wymiarze każda złotówka zainwestowana w te wszystkie ważne drobiazgi zwraca się po wielekroć. W ciągu minionych lat w Lubaniu nakładem miasta, miejskich spółek i jednostek pojawiły się całkiem nowe miejsca.

Dokonaliśmy prawdziwej rewolucji w sprawie placów zabaw – miejsc niezwykle potrzebnych rodzinom. Przez 4 lata powstało aż 15 całkiem nowych placów – 1 na Księginkach, 2 na Kamiennej Górze, 5 w centrum, 2 na Willowej i Oficerskiej, trzy w okolicach Harcerskiej Góry i dwa na Osiedlu Piast, dodatkowo 3 place w 3 różnych punktach zostały rozbudowane. Nie tylko najmłodsi potrzebują swojego miejsca, hitem roku 2013 był skatepark, doposażony w nowe urządzenia w roku bieżącym. Młodzież lubiąca adrenalinę chętnie korzysta z tego miejsca, aktywnie spędzając czas. Mieszkańcy miasta bardzo polubili 2 siłownie na wolnym powietrzu i domagają się kolejnych. Prawdziwą furorę zrobiły boiska do piłki plażowej. Przez cały sezon były oblegane przez młodzież i nie tylko. Dbamy o miejskie skwery, stworzyliśmy całkiem nową, przyjazną przestrzeń przy placu Staszica. W samym centrum zaś pojawiły się nowe drzewa i – co bardzo spodobało się mieszkańcom – w końcu remontu doczekała się miejska fontanna. Teraz prezentuje się zdecydowanie sympatyczniej i na czasie.

Ludzie dla ludzi
Zauważalną zmianą, która zaszła w Lubaniu w ostatnich latach jest ogromne zaangażowanie jego mieszkańców w życie społeczne i kulturalne miasta. Daje się to zaobserwować w ożywionej i zróżnicowanej debacie publicznej prowadzonej wieloma kanałami, dostosowanymi do specyfiki różnych grup społecznych. Widzialnym wskaźnikiem jest także liczba prowadzonych przez aktywnych lubanian akcji, imprez, wydarzeń. Ludzie obdarzeni misją, talentem, pasją, entuzjazmem wiedzą, że mogą przyjść, przedstawić swoje pomysły i potrzeby, nawiązać współpracę i przy naszej pomocy zrealizować swoje pomysły. Są to różne rzeczy – na przykład imprezy historyczne, hobbystyczne, sportowe, warsztaty, wyjazdy, akcje pomocy potrzebującym. Miasto dofinansowuje wiele przedsięwzięć, szefowie i pracownicy miejskich jednostek – Miejskiego Domu Kultury, Muzeum Regionalnego, Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, Łużyckiego Centrum Rozwoju właściwie bez przerwy coś z kimś organizują i wspierają kogoś bazą sprzętową i lokalową, kadrą i doświadczeniem. Dzięki temu w kalendarzu imprez pojawiło się mnóstwo ciekawych, niedrogich w organizacji a bezpłatnych dla uczestników inicjatyw, sportowych, kulturalnych, rodzinnych, historycznych. Wśród tych ostatnich na uwagę zasługuje zapoczątkowana w roku 2014 Aleja Historycznych Gwiazd – co jakiś czas Lubań przenosi się w czasie i na nowo przyjmuje gościa, który kiedyś do niego zawitał. Był u nas już kaznodzieja i święty Jan Kapistran, królowa Anna Jagiellonka oraz światowej sławy poeta Johann Wolfgang Goethe.

Doceniając wkład aktywnych lubanian w życie miasta w tym roku bezpośrednio wsparliśmy finansowo prowadzony przez SPZFST „Pogranicze” Inkubator Organizacji Pozarządowych, któremu groziła likwidacja. Pozyskiwane są także środki zewnętrzne, tak jak w przypadku projektu Dnia Historii z Jagiellonami czy będącego pokazem działania lubańskich społeczników Dnia Aktywnej Rodziny – DAR. Ta impreza odbyła się w ramach Programu Rewitalizacji Społecznej Śródmieścia Miasta Lubań. Ten ostatni program jest warty uwagi, prowadzony jest przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wraz z partnerami i zawiera szereg działań mających ożywić centrum i dać szansę na bezpłatną aktywność jego mieszkańcom. Na jego realizację lubański MOPS i partnerzy – Łużyckie Centrum Rozwoju, ZHP Hufiec Lubań, SPZFST Pogranicze i Ośrodek Wsparcia Dziennego pozyskały prawie pół miliona złotych z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Nowe miejsca pracy w Lubaniu
Gospodarczo najlepsze wiadomości były związane z rozwojem istniejących w Lubaniu zakładów pracy. Mocno na nogach stanęła IMKA, dotknięta w roku 2012 ogromnym pożarem a obecnie odbudowująca się, przechodząca pod nowym zarządem zmiany na lepsze i zwiększająca zatrudnienie. Do rozwoju firmy przyczyniło się rozszerzenie Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o tereny powstającego zakładu. Lubański samorząd wspiera odbudowę poprzez inwestycję w infrastrukturę. W sytuacji gospodarczej, w której się znajdujemy rozwój istniejących zakładów pracy to priorytet dla miasta. Dlatego cieszy prowadzona w Lubaniu inwestycja firmy Automatec. Spółka jest w trakcie budowania nowej siedziby, co pozwoli rozwinąć działalność, podwoić obroty i niemal dwukrotnie zwiększyć stan zatrudnienia do 100 osób. Da to w sumie około 60 całkiem nowych miejsc pracy. Rozwój firmy i planowana inwestycja oznacza wiele korzyści dla Lubania, dlatego inwestycję od początku wspierał lokalny samorząd, pomagając wyszukać odpowiedni teren i wspierając kontakty firmy z jego właścicielem i z instytucjami oraz przeznaczając z budżetu miasta około 550 tysięcy złotych m. in. na uzbrojenie terenu i budowę drogi dojazdowej. Obecnie pracujemy nad poprawą dojazdu do Automatecu. Planujemy także wykorzystać ożywienie gospodarcze w tej części miasta jako ostateczny, przesądzający argument za budową Zachodniej Obwodnicy Lubania, która odblokuje tamtejsze piękne tereny inwestycyjne.

Ambitne plany
Przewidujemy dwa kierunki rozwoju Lubania - przemysłowy zachód i turystyczną Kamienną Górę. Pierwszy to nowe tereny inwestycyjne na zachodzie miasta, do których dojazd musimy stopniowo wywalczyć a w efekcie stworzenie szansy średnim przedsiębiorstwom, takim jak rozwijający zatrudnienie Automatec – pierwsza jaskółka budująca nową siedzibę w tym miejscu. Drugi zaproponowany kierunek rozwoju to dołączenie do oferty inwestycyjnej Lubania Kamiennej Góry, przygotowanie tego miejsca do zagospodarowania pod zakrojony na szeroką skalę rozwój usług rekreacyjnych, turystycznych i sportowych. Mówiąc prościej: rozpoznawalny w regionie, a potem w kraju i za granicą oryginalny park rekreacyjno-turystyczny umieszczony na Kamiennej Górze. Obydwa cele są niezwykle ambitne. Pierwszy z nich wymaga dyplomacji, w negocjowaniu z instytucjami zarządzającymi budową dróg wojewódzkich i krajowych. Mamy tu pierwszy sukces – zagwarantowaliśmy ujęcie w planach zbudowanie ronda na skrzyżowaniu drogi nr 30 i łącznika z autostradą E40, gdzie wpięta będzie przyszła obwodnica. Kamienna Góra to z kolei ogrom spotkań z inwestorami, inżynierami, właścicielami sąsiednich działek, nakłady na przygotowanie terenu i konieczna promocja - pozyskanie sponsorów. Planując rozwiązania tak bardzo dalekowzroczne nie zapominamy o rzeczach, które są w mieście po prostu do zrobienia i o zbliżającym się kolejnym rozdaniu pieniędzy z UE – zagwarantowaliśmy w budżecie sporą kwotę na przyszły wkład własny do projektów i przygotowujemy się koncepcyjnie do wyścigu o dofinansowania.

Za cztery lata wspólnej pracy na rzecz mieszkańców Lubania dziękują w imieniu miejskiego samorządu

Burmistrz Miasta Lubań
Arkadiusz Słowiński

Przewodniczący Rady Miasta Lubań
Marian  Kwolik